سردرد پشت سر علل، علائم و روش‌های درمانی

سردرد پشت سر

سردرد پشت سر یکی از شایع‌ترین انواع سردردهاست که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. این نوع سردرد می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند تنش عضلانی، مشکلات عصبی، فشار خون بالا یا حتی سبک زندگی نامناسب باشد.

در این مقاله، ابتدا به بررسی علل و درمان‌های سردرد پشت سر از دیدگاه طب نوین می‌پردازیم و سپس روش‌های پیشنهادی طب سنتی را برای کاهش و پیشگیری از این مشکل بررسی خواهیم کرد. 

 ۱. سردرد پشت سر از دیدگاه طب نوین 

طب نوین سردرد پشت سر را به دلایل مختلفی مرتبط می‌داند که برخی از مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است: 

 الف) سردرد تنشی 

یکی از رایج‌ترین انواع سردرد پشت سر، سردرد تنشی است که به دلیل گرفتگی و سفت شدن عضلات گردن و شانه‌ها ایجاد می‌شود. این نوع سردرد معمولاً ناشی از استرس، اضطراب و نشستن‌های طولانی‌مدت در وضعیت‌های نامناسب است. 

 ب) فشار خون بالا  وسردرد پشت سر

یکی از علائم مهم فشار خون بالا می‌تواند سردرد پشت سر باشد. افزایش فشار خون موجب ایجاد فشار بر روی رگ‌های خونی مغز شده و باعث بروز سردرد شدید در ناحیه پس‌سری می‌شود. 

درمان فشار خون بالا طب سنتی

 ج) مشکلات مهره‌های گردنی وسردرد پشت سر 

عارضه‌هایی مانند آرتروز گردن، فتق دیسک گردنی و آسیب‌های ستون فقرات می‌توانند منجر به ایجاد سردرد پشت سر شوند. این نوع سردرد معمولاً همراه با احساس سفتی و درد در گردن است. 

د) نورالژی عصب اکسیپیتال وسردردپشت سر

نورالژی اکسیپیتال نوعی التهاب یا تحریک عصب‌های پس‌سری است که می‌تواند باعث ایجاد درد تیرکشنده در پشت سر شود. این مشکل معمولاً به دلیل فشار مداوم بر عصب‌های گردنی یا التهابات عصبی رخ می‌دهد. 

 ه) میگرن با درگیری ناحیه پس‌سری 

اگرچه بیشتر سردردهای میگرنی در ناحیه پیشانی و گیجگاه ظاهر می‌شوند، برخی از انواع میگرن نیز می‌توانند باعث ایجاد سردرد پشت سر شوند. 

 ۲. علائم سردرد پشت سر 

• درد خفیف تا شدید در ناحیه پس‌سری 
• احساس فشار یا تیرکشیدن در پشت جمجمه 
• سفتی و گرفتگی گردن 
• حساسیت به نور و صدا (در موارد میگرنی) 
• تهوع و سرگیجه (در سردردهای مرتبط با فشار خون بالا) 

 ۳. درمان‌های طب نوین برای سردرد پشت سر

 الف) داروهای مسکن و ضدالتهاب 

• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن 
• داروهای شل‌کننده عضلانی برای کاهش تنش عضلانی گردن 
• در موارد شدید، داروهای مخصوص کنترل فشار خون یا میگرن 

 ب) اصلاح سبک زندگی 

• بهبود وضعیت نشستن و ایستادن برای کاهش فشار بر گردن وکاهش سردرد پشت سر
• کاهش استرس و استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن و یوگا وکاهش  سردرد پشت سر
• خواب کافی و منظم برای جلوگیری از سردردهای ناشی از خستگی وکاهش  سردرد پشت سر

 ج) فیزیوتراپی و ورزش‌های اصلاحی 

 تمرینات تقویت عضلات گردن و شانه‌ها برای سردرد پشت سر 

 ماساژ درمانی برای کاهش اسپاسم عضلانی برای سردرد پشت سر

 استفاده از کمپرس گرم برای کاهش سفتی گردن برای  سردرد پشت سر

  سردرد پشت سر در طب ایرانی: علل، نشانه‌ها و روش‌های درمانی 

۱. دیدگاه طب ایرانی درباره سردرد پشت سر 

طب ایرانی سلامت بدن را بر اساس تعادل بین اخلاط چهارگانه (صفرا، سودا، بلغم و دم) می‌سنجد. هرگونه برهم‌خوردگی در این تعادل می‌تواند موجب بروز بیماری‌هایی از جمله سردرد پشت سر شود. 

الف) سردرد پشت سر ناشی از غلبه سودا

• این نوع سردرد پشت سر معمولاً با احساس سنگینی، تیر کشیدن و درد مزمن همراه است. 
• استرس، اضطراب و بی‌خوابی از عوامل تشدیدکننده آن هستند. 
• رنگ پوست فرد ممکن است کمی تیره و خشک شود. 

 ب) سردرد پشت سر ناشی از غلبه بلغم 

• این نوع سردرد پشت سر بیشتر در هوای سرد و مرطوب بروز پیدا می‌کند. 
• علائمی مانند احساس خستگی، سستی و کاهش انرژی در کنار درد وجود دارد. 
• مصرف بیش از حد لبنیات و غذاهای سرد باعث تشدید علائم می‌شود. 

 ج) سردرد پشت سر ناشی از غلبه صفرا 

• معمولاً با احساس سوزش در ناحیه پشت سر همراه است. 
• در افراد گرم‌مزاج و پرتحرک بیشتر دیده می‌شود. 
• مصرف غذاهای تند و ادویه‌دار می‌تواند این نوع سردرد پشت سر را تشدید کند. 

 ۲. روش‌های درمان سردرد پشت سر در طب ایرانی 

طب سنتی ایران برای درمان سردرد پشت سر راهکارهای مختلفی ارائه می‌دهد که شامل تنظیم تغذیه، استفاده از گیاهان دارویی و روش‌های درمانی سنتی مانند حجامت است. 

 الف) رژیم غذایی مناسب 

برای کنترل و کاهش سردرد پشت سر، باید از غذاهایی که موجب غلبه اخلاط ناسازگار می‌شوند، پرهیز کرد و از مواد غذایی متعادل‌کننده استفاده نمود. 

• مواد غذایی مفید برای کاهش سردرد پشت سر 
• برای افراد سوداوی: مصرف غذاهای گرم و تر مانند عسل، زعفران و بادام توصیه می‌شود. 
• برای افراد بلغمی: مصرف غذاهای گرم مانند زنجبیل، خرما و دارچین مفید است. 
• برای افراد صفراوی: نوشیدن شربت‌های خنک‌کننده مانند شربت عناب و سکنجبین به تعادل مزاج کمک می‌کند. 

 مواد غذایی که باید از آن‌ها پرهیز شود و برای سر درد پشت سرمضر است.

• غذاهای سرخ‌کرده و پرچرب 
• لبنیات سنگین و فرآوری‌ شده 
• فست‌فودها و غذاهای حاوی افزودنی‌های شیمیایی 
• نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه و چای غلیظ 

 ب) گیاهان دارویی موثر در درمان سردرد پشت سر 

در طب سنتی ایران، استفاده از گیاهان دارویی یکی از روش‌های رایج برای کاهش سردرد پشت سر است. برخی از گیاهان مؤثر در این زمینه شامل موارد زیر هستند: 

• بابونه: خاصیت ضدالتهابی داشته و به کاهش التهاب‌های عصبی و عضلانی کمک می‌کند. 
• سنبل‌الطیب: آرام‌بخش طبیعی است و استرس را کاهش می‌دهد. 
• گلاب: مصرف گلاب یا استنشاق آن می‌تواند به تسکین سردرد پشت سر کمک کند. 
• اسطوخودوس: روغن آن برای ماساژ پشت سر و گردن و سر درد پشت سر مفید است. 

گیاه دارویی اسطوخودوس

۴۸۰٫۰۰۰ ریال

خواص گیاه دارویی اسطوخودوس فروشگاه اسوه سلامت ایرانیان:

• ضد عفونت قارچی
• ضد ریزش مو
• درمان بی‌خوابی
• درمان طبیعی برای مشکلات عصبی
• ضد التهابات پوستی
• درمان طبیعی برای سرماخوردگی

گیاه دارویی اسطوخودوس عدد

افزودن به سبد خرید

دسته: گیاهان دارویی

 ج) روش‌های سنتی درمان سردرد پشت سر 

علاوه بر تغییرات تغذیه‌ای و مصرف گیاهان دارویی، برخی روش‌های سنتی نیز برای کاهش و پیشگیری از سردرد پشت سر توصیه می‌شوند. 

• حجامت: یکی از روش‌های مؤثر در کاهش سردرد پشت سر، انجام حجامت در نقاط مخصوص سر و گردن است. این کار به کاهش غلبه سودا و بلغم کمک می‌کند. 
• ماساژ درمانی: ماساژ گردن و ناحیه پس‌سری با روغن‌های گیاهی مانند روغن سیاهدانه، روغن زیتون و روغن نارگیل می‌تواند گرفتگی عضلات را برطرف کند. 
• بخور گیاهی: بخور بابونه، اکالیپتوس و نعناع به باز شدن مجاری تنفسی و کاهش التهاب‌های داخلی کمک می‌کند. 

 ۳. سبک زندگی مناسب برای پیشگیری از سردرد پشت سر 

طب ایرانی علاوه بر درمان، بر پیشگیری نیز تأکید دارد. برای جلوگیری از بروز سردرد پشت سر، رعایت نکات زیر ضروری است: 

• خواب منظم: خواب کافی و منظم به تنظیم اخلاط بدن کمک می‌کند. 
• مدیریت استرس: انجام تمرینات مدیتیشن و یوگا می‌تواند به کاهش استرس کمک کند. 
• نوشیدن آب کافی: کم‌آبی یکی از دلایل مهم ایجاد سردرد پشت سر است. 
• ورزش‌های ملایم: پیاده‌روی و حرکات کششی گردن به کاهش گرفتگی عضلات کمک می‌کنند. 

غذاهای ممنوع برای پیشگیری از سردرد پشت سر

 ۱. ارتباط تغذیه با سردرد پشت سر 

تغذیه نامناسب می‌تواند تعادل بدن را به هم بزند و موجب افزایش یا کاهش برخی از اخلاط در بدن شود. در نتیجه، ممکن است باعث ایجاد یا تشدید سردرد پشت سر شود. برخی مواد غذایی می‌توانند باعث تحریک عروق خونی، افزایش التهاب یا ایجاد اختلال در سیستم عصبی شوند و به این ترتیب، زمینه را برای بروز سردرد پشت سر فراهم کنند. 

 ۲. غذاهای ممنوع برای پیشگیری از سردرد پشت سر 

 الف) غذاهای فرآوری‌شده و حاوی افزودنی‌های شیمیایی 

مواد غذایی صنعتی و فرآوری‌شده، به دلیل دارا بودن افزودنی‌های شیمیایی، می‌توانند باعث تشدید سردرد پشت سر شوند. این غذاها شامل: 

• فست‌فودها و غذاهای کنسروی  عامل سر درد پشت سر
• چیپس، پفک و سایر تنقلات صنعتی 
• نوشیدنی‌های گازدار و انرژی‌زا عامل سر درد پشت سر

 ب) غذاهای حاوی مواد نگهدارنده و نیترات‌ها 

نیترات‌ها که در بسیاری از مواد غذایی مانند سوسیس، کالباس و گوشت‌های فرآوری‌شده وجود دارند، می‌توانند باعث گشاد شدن عروق و ایجاد سردرد پشت سر شوند. برای پیشگیری از سردرد پشت سر، بهتر است از مصرف این مواد خودداری شود. 

ج) غذاهای شور و دارای سدیم بالا 

• نمک زیاد باعث افزایش فشار خون می‌شود و می‌تواند یکی از علل ایجاد سردرد پشت سر باشد. برخی از غذاهای پرنمک که باید از آن‌ها پرهیز کرد شامل: 
• چیپس و اسنک‌های شور 
• ترشی‌ها و خیارشور 
• غذاهای دودی و فرآوری‌شده  بیشترین عامل سر درد پشت سر

 د) لبنیات سنگین و فرآوری‌شده 

برخی از افراد با مصرف لبنیات، به‌خصوص انواع سنگین و پرچرب مانند پنیر کهنه و خامه، دچار سردرد پشت سر می‌شوند. این مشکل می‌تواند به دلیل عدم تحمل لاکتوز یا تحریکات التهابی ناشی از مصرف بیش از حد این مواد باشد. 

 ه) کافئین بیش از حد و نوشیدنی‌های محرک 

اگرچه مصرف مقدار متعادلی از کافئین ممکن است در برخی افراد به کاهش سردرد کمک کند، اما مصرف بیش از حد قهوه، چای غلیظ و نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌تواند باعث وابستگی و تشدید سردرد پشت سر شود. 

هشت خاصیت قهوه برای زنان

 ۳. جایگزین‌های مناسب برای پیشگیری از سردرد پشت سر 

به جای مصرف غذاهای مضر، می‌توان از مواد غذایی سالم و طبیعی که به حفظ تعادل بدن کمک می‌کنند ودر درمان سر در پشت سر  استفاده کرد. برخی از این جایگزین‌ها عبارتند از: 

• مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه 
• استفاده از مغزها و دانه‌های روغنی مانند گردو و بادام 
• نوشیدن دمنوش‌های گیاهی آرام‌بخش مانند بابونه و سنبل‌الطیب 
• مصرف غلات کامل و مواد غذایی غنی از فیبر 
• فیبر چیست و چه خواصی دارد؟

 نتیجه‌گیری 

با رعایت یک رژیم غذایی سالم و حذف غذاهای ممنوع برای پیشگیری از سردرد پشت سر، می‌توان تا حد زیادی از بروز این مشکل جلوگیری کرد. مصرف غذاهای طبیعی و ارگانیک به جای مواد فرآوری‌شده، نوشیدن آب کافی و حفظ سبک زندگی سالم، راهکارهایی مؤثر برای کاهش سردرد پشت سر هستند.