قاتل کم ‌کاری تیروئید را بشناس

کم ‌کاری تیروئید

‌کم کاری تیروئید یکی از اختلالات شایع غدد درون‌ریز است که در آن غده تیروئید قادر به تولید هورمون‌های کافی نیست. این بیماری می‌تواند باعث خستگی، افزایش وزن، افسردگی و مشکلات دیگر شود.

خوشبختانه، درمان‌های دارویی مؤثری برای کنترل این وضعیت وجود دارد. در این مقاله، به بررسی دقیق درمان‌های دارویی کم ‌کاری تیروئید، تغذیه مناسب و نقش بیماری هاشیموتو خواهیم پرداخت. 

کم‌ کاری تیروئید چیست؟ 

کم‌ کاری تیروئید به وضعیتی گفته می‌شود که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون‌های T3 و T4 تولید نمی‌کند. این هورمون‌ها نقش مهمی در تنظیم متابولیسم بدن و کم ‌کاری تیروئید دارد. هنگامی که سطح این هورمون‌ها کاهش می‌یابد، عملکرد بدن کند می‌شود. 

علل کم‌ کاری تیروئید 

• بیماری هاشیموتو: شایع‌ترین علت کم‌ کاری تیروئید، یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به غده تیروئید حمله کرده و باعث کاهش تولید هورمون‌های تیروئیدی و کم‌ کاری تیروئید می‌شود. 
• کمبود ید: ید برای تولید هورمون‌های تیروئیدی ضروری است و کمبود آن می‌تواند منجر به کم ‌کاری تیروئید شود. 
• درمان‌های پزشکی: جراحی تیروئید، پرتودرمانی و برخی داروها ممکن است باعث کم ‌کاری تیروئید شوند. 

 علائم کم ‌کاری تیروئید :

• خستگی مفرط 
• افزایش وزن 
• پوست خشک و زبر 
• ریزش مو 
• یبوست 
• حساسیت به سرما 
• افسردگی   و کم ‌کاری تیروئید

 درمان‌های دارویی کم ‌کاری تیروئید 

درمان دارویی کم‌ کاری تیروئید معمولاً شامل جایگزینی هورمون‌های تیروئیدی است. برخی از مهم‌ترین داروهای مورد استفاده شامل موارد زیر هستند: 

 1. لووتیروکسین (Levothyroxine) 

لووتیروکسین رایج‌ترین داروی تجویزی برای کم‌ کاری تیروئید است که به‌عنوان جایگزین هورمون T4 عمل می‌کند. این دارو در بدن تبدیل به T3 شده و متابولیسم را تنظیم می‌کند. 

 مزایا: 

• کنترل سطح هورمون‌های تیروئیدی و کم‌ کاری تیروئید   
• کاهش علائم کم‌ کاری تیروئید 
• دارویی ایمن و مؤثر  بر کم‌ کاری تیروئید

 نحوه مصرف: 

لووتیروکسین معمولاً صبح‌ها با معده خالی مصرف می‌شود تا جذب آن به حداکثر برسد. 

 عوارض جانبی احتمالی: 

• بی‌خوابی 
• تپش قلب 
• لرزش دست‌ها 
• تعریق بیش از حد 

 2. لیوتیرونین (Liothyronine) 

لیوتیرونین یک شکل مصنوعی از هورمون T3 است. این دارو در برخی موارد خاص که بدن قادر به تبدیل T4 به T3 نیست، تجویز می‌شود. 

مزایا  برکم ‌کاری تیروئید 

• اثرگذاری سریع‌تر نسبت به لووتیروکسین 
• کمک به بهبود علائم شدید کم‌ کاری تیروئید 

 عوارض جانبی: 

• ضربان قلب نامنظم 
• اضطراب و بی‌قراری 
• تعریق بیش از حد 

 3. ترکیب T3/T4

برخی از پزشکان داروهایی را که شامل هر دو هورمون T3 و T4 هستند، مانند “آرمور تیروئید”، تجویز می‌کنند. این داروها از منابع طبیعی (مانند تیروئید حیوانات) استخراج می‌شوند. 

 نکات مهم درباره مصرف داروها: 

• داروها را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. 
• مصرف هم‌زمان برخی مواد مانند آهن و کلسیم ممکن است جذب دارو را کاهش دهد. 

 تغذیه مناسب برای کم ‌کاری تیروئید 

در کنار درمان‌های دارویی، تغذیه مناسب نقش مؤثری در مدیریت کم‌ کاری تیروئید دارد. افراد مبتلا به کم‌ کاری تیروئید باید مواد غذایی خاصی را در رژیم غذایی خود بگنجانند و از برخی دیگر خودداری کنند. 

 1. مواد غذایی غنی از ید و کم ‌کاری تیروئید 

ید برای تولید هورمون‌های تیروئیدی ضروری است. مصرف مواد غذایی غنی از ید مانند ماهی، غذاهای دریایی، نمک یددار و تخم‌مرغ می‌تواند به بهبود عملکرد تیروئید و کم‌ کاری کمک کند. 

 2. سلنیوم   و کم ‌کاری تیروئید

سلنیوم یک ماده معدنی است که به عملکرد مناسب غده تیروئید و کم‌ کاری کمک می‌کند. مواد غذایی غنی از سلنیوم شامل آجیل برزیلی، ماهی و دانه‌های چیا هستند. 

 3. ویتامین D   و کم ‌کاری تیروئید

کمبود ویتامین D می‌تواند بر عملکرد سیستم ایمنی و غده تیروئید و کم‌ کاری تأثیر بگذارد. منابع غنی از ویتامین D شامل ماهی‌های چرب، تخم‌مرغ و لبنیات است. 

  4. مواد غذایی که باید محدود شوند و کم ‌کاری تیروئید

 سویا: سویا و محصولات سویا می‌توانند جذب هورمون‌های تیروئیدی را کاهش دهند و در درمان کم‌ کاری تاثیر میگذراد.  

 کلم و کلم بروکلی: این سبزیجات ممکن است عملکرد  کم‌ کاری تیروئید را در برخی افراد کاهش دهند، به‌ویژه زمانی که به میزان زیاد مصرف شوند. 

 بیماری هاشیموتو و کم‌ کاری تیروئید 

بیماری هاشیموتو یک بیماری خودایمنی است که یکی از علل اصلی کم ‌کاری تیروئید به شمار می‌آید. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غده تیروئید حمله می‌کند و باعث آسیب به آن می‌شود. این حمله باعث کاهش تولید هورمون‌های تیروئیدی و بروز علائم کم‌ کاری می‌شود. 

 علائم بیماری هاشیموتو و کم‌ کاری تیروئید: 

• خستگی 
• افزایش وزن 
• سردی بدن 
• درد مفاصل 
• ریزش مو 
• پوست خشک و زبر  و کم ‌کاری تیروئید دارد

 درمان بیماری هاشیموتو  و کم ‌کاری تیروئید

درمان بیماری هاشیموتو معمولاً شامل مصرف داروهای تیروئیدی مانند لووتیروکسین برای جبران کاهش سطح هورمون‌های تیروئیدی و کم‌ کاری است. در برخی موارد، درمان‌های خاص برای مدیریت سیستم ایمنی نیز ممکن است تجویز شود. 

 کم ‌کاری تیروئید و کمبود ید: رابطه و تأثیرات آن

کم ‌کاری تیروئید یک وضعیت پزشکی است که در آن غده تیروئید قادر به تولید هورمون‌های تیروئیدی به اندازه کافی نیست. این هورمون‌ها نقش حیاتی در تنظیم سوخت‌وساز بدن دارند. یکی از دلایل مهم کم ‌کاری کمبود ید است، ماده‌ای که برای تولید هورمون‌های تیروئیدی ضروری است. در این بخش، به بررسی تأثیر کمبود ید بر بروز کم ‌کاری تیروئید خواهیم پرداخت.

 رابطه کمبود ید با کم ‌کاری تیروئید 

ید یکی از عناصر کلیدی است که بدن برای تولید هورمون‌های تیروئیدی T3 و T4 به آن نیاز دارد. کمبود ید می‌تواند منجر به کاهش تولید این هورمون‌ها و در نتیجه بروز کم‌ کاری شود. این وضعیت باعث کاهش فعالیت متابولیک بدن می‌شود که می‌تواند علائمی همچون خستگی، افزایش وزن و اختلالات پوستی را به همراه داشته باشد.

 کم ‌کاری تیروئید در طب ایرانی: علل، علائم و درمان‌ها 

کم ‌کاری تیروئید یکی از اختلالات شایع غدد درون ‌ریز است که در آن غده تیروئید نمی‌تواند هورمون‌های تیروئیدی کافی تولید کند. در طب نوین، درمان‌های دارویی مختلفی برای کنترل این اختلال وجود دارد، اما در طب ایرانی نیز رویکردهای خاصی برای درمان کم ‌کاری مطرح است. در این مقاله، به بررسی کم ‌کاری تیروئید از دیدگاه طب ایرانی و نکات کلیدی برای درمان آن می‌پردازیم.

 کم ‌کاری تیروئید چیست؟ 

کم‌ کاری تیروئید به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن غده تیروئید قادر به تولید هورمون‌های تیروئیدی به میزان کافی نیست. این هورمون‌ها مسئول تنظیم متابولیسم بدن، عملکرد سیستم عصبی و رشد سلولی هستند. هنگامی که هورمون‌های تیروئید به اندازه کافی تولید نمی‌شوند، بدن وارد حالت کندی می‌شود و فرد علائمی مانند خستگی، افزایش وزن، و افسردگی را تجربه می‌کند.

در طب ایرانی عملکرد غده تیروئید

 و کم ‌کاری به ‌طور کلی با توازن مزاج‌های چهارگانه (صفرا، بلغم، دم و سودا) ارتباط دارد. این توازن می‌تواند تحت تأثیر عواملی مانند تغذیه، استرس، و تغییرات آب‌وهوا قرار گیرد. برای درک بهتر کم‌ کاری تیروئید از دیدگاه طب ایرانی، باید به این نکات توجه داشت که این بیماری به‌طور عمده به سردی مزاج و ضعیف بودن عملکرد دستگاه گوارش مرتبط است.

 علل کم ‌کاری تیروئید در طب ایرانی 

در طب ایرانی، کم‌ کاری تیروئید معمولاً به عنوان نتیجه اختلال در توازن مزاج‌ها و افعال بدن شناخته می‌شود. مهم‌ ترین عواملی که باعث ایجاد این اختلال می‌شوند عبارتند از:

 1. سردی و رطوبت بیش از حد (بلغم) و کم ‌کاری تیروئید

طب ایرانی اعتقاد دارد که یکی از اصلی‌ترین علل کم‌ کاری تیروئید، سردی بیش از حد در بدن است. این سردی می‌تواند به دلیل تغذیه نادرست، زندگی در محیط‌های سرد و مرطوب، یا عوامل ژنتیکی ایجاد شود. در این حالت، تولید هورمون‌های تیروئیدی کاهش می‌یابد و فرد دچار کم‌ کاری تیروئید می‌شود.

 2. افزایش سودا و تنش‌های عصبی و کم ‌کاری تیروئید

در طب ایرانی، سودا به عنوان ماده‌ای که موجب خشکی و تنگی می‌شود شناخته می‌شود. زمانی که بدن دچار افزایش سودا می‌شود، عملکرد غدد داخلی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و ممکن است به کم ‌کاری تیروئید منجر شود. این وضعیت معمولاً با استرس و اضطراب زیاد همراه است.

 3. ضعف دستگاه گوارش و کم ‌کاری تیروئید

طب ایرانی به این موضوع توجه دارد که عملکرد ضعیف دستگاه گوارش می‌تواند باعث سوء تغذیه و کمبود مواد مغذی ضروری مانند ید و سلنیوم شود. این کمبودها می‌توانند به بروز کم ‌کاری تیروئید منجر شوند. همچنین دستگاه گوارش ضعیف می‌تواند مانع از جذب درست مواد مغذی و ویتامین‌ها شود که این خود عاملی برای اختلال در تولید هورمون‌های تیروئید است.

 علائم کم‌ کاری تیروئید در طب ایرانی 

در طب ایرانی، علائم کم ‌کاری  به ‌طور کلی از نشانه‌های اختلال در توازن مزاج‌ها و عملکرد غدد درون ‌ریز شناخته می‌شود. این علائم شامل موارد زیر است:

• سستی و خستگی مفرط: یکی از رایج ‌ترین علائم کم ‌کاری تیروئید در طب ایرانی، احساس سستی و خستگی زیاد است که ناشی از کاهش فعالیت متابولیسم بدن می‌باشد.
• اضافه وزن: افزایش وزن بدون دلیل مشخص، به ‌ویژه در نواحی شکم و پهلو، یکی دیگر از علائم معمول کم‌ کاری تیروئید است.
• پوست خشک و زبر: کاهش سطح هورمون‌های تیروئیدی باعث کاهش رطوبت و خشکی پوست  و کم ‌کاری می‌شود.
• حساسیت به سرما: افراد مبتلا به کم‌ کاری تیروئید معمولاً احساس سرما می‌کنند، حتی در محیط‌های گرم.
• افسردگی و اضطراب: در طب ایرانی، اختلالات روانی مانند افسردگی به عنوان نتیجه اختلال در توازن مزاج‌ها وبیماری کم ‌کاری را افزایش دهد.

 درمان کم ‌کاری تیروئید در طب ایرانی 

در طب ایرانی، درمان کم‌ کاری تیروئید به رویکردهای طبیعی و درمان‌های گیاهی متکی است که به تقویت عملکرد غده تیروئید و بازگرداندن توازن در بدن کمک می‌کند.

 1. تغذیه مناسب و کم ‌کاری تیروئید

در طب ایرانی، تغذیه مناسب یکی از ارکان اصلی درمان کم‌ کاری تیروئید به‌شمار می‌رود. مواد غذایی گرم و مقوی که طبع سرد و رطوبت ‌زا دارند باید از رژیم غذایی حذف شوند. برخی از غذاهایی که به درمان کم ‌کاری تیروئید کمک می‌کنند عبارتند از:

• زردچوبه: زردچوبه به ‌عنوان یک ماده ضدالتهاب و تقویت ‌کننده سیستم گوارش شناخته می‌شود و می‌تواند به بهبود عملکرد غده تیروئید و کم ‌کاری تیروئید کمک کند.
• سبزیجات و میوه‌های گرم: استفاده از سبزیجات و میوه‌های گرم مانند زنجبیل، سیر، و خرما برای تقویت سیستم ایمنی و افزایش سوخت ‌وساز بدن و کم ‌کاری مفید است.

 2. استفاده از گیاهان دارویی و کم ‌کاری تیروئید

طب ایرانی گیاهان مختلفی را برای درمان کم ‌کاری تیروئید پیشنهاد می‌کند. برخی از گیاهان مفید عبارتند از:

• چای سبز: به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی خود، می‌تواند به بهبود عملکرد غده تیروئید کمک کند.
• جینسینگ: این گیاه به عنوان یک تقویت‌کننده عمومی شناخته می‌شود و می‌تواند انرژی بدن را افزایش دهد.

 3. حمام‌های گیاهی و درمان‌های طبیعی و کم ‌کاری تیروئید

طب ایرانی همچنین استفاده از حمام‌های گیاهی مانند حمام با عصاره نعناع و مرزه را توصیه می‌کند که می‌تواند به تقویت گردش خون و کاهش علائم کم ‌کاری تیروئید کمک کند.

 منابع غذایی غنی از ید  و کم ‌کاری تیروئید

برای پیشگیری از کمبود ید و کاهش خطر ابتلا به کم ‌کاری تیروئید، مصرف مواد غذایی غنی از ید ضروری است. برخی از منابع مهم ید عبارتند از:

• ماهی و غذاهای دریایی
• نمک ید دار
• تخم‌مرغ
• لبنیات 
• گیاهان دریایی مانند جلبک‌ها

 علائم کم ‌کاری تیروئید ناشی از کمبود ید 

افرادی که به کمبود ید مبتلا هستند و در نتیجه دچار کم‌ کاری تیروئید می‌شوند، معمولاً علائمی مشابه این دارند:

• خستگی و ضعف عمومی
• افزایش وزن بدون دلیل واضح
• حساسیت به سرما در کم ‌کاری تیروئید
• مشکلات پوستی مانند خشکی پوست  
• ریزش مو و ناخن‌های شکننده

 درمان کم‌ کاری تیروئید ناشی از کمبود ید 

درمان کم ‌کاری تیروئید ناشی از کمبود ید به ‌طور عمده شامل تأمین ید از طریق تغذیه یا مکمل‌ها است. این اقدامات می‌توانند به بازگرداندن عملکرد طبیعی غده تیروئید کمک کنند. در موارد شدیدتر، ممکن است پزشک درمان‌های دارویی مانند لووتیروکسین را نیز تجویز کند تا سطح هورمون‌های تیروئیدی تنظیم شود.

 تغذیه مناسب برای درمان کم‌ کاری تیروئید بر اساس مزاج‌ها

 1. تغذیه مناسب برای درمان کم ‌کاری تیروئید در مزاج صفراوی 

افراد با مزاج صفراوی طبعی گرم و خشک دارند. در صورتی که این افراد به کم ‌کاری تیروئید دچار شوند، باید به تنظیم دمای بدن و کاهش میزان صفرا در بدن توجه داشته باشند. تغذیه‌ای که برای افراد با این مزاج مناسب است، باید از غذاهای سرد و مرطوب تشکیل شده باشد تا به تعادل دمای بدن کمک کند.

 توصیه‌های تغذیه‌ای برای درمان کم‌ کاری تیروئید در مزاج صفراوی:

• ماست و خیار: ماست طبعی سرد دارد و می‌تواند به کاهش حرارت بدن کمک کند. مصرف ماست در درمان کم ‌کاری تیروئید برای افراد با مزاج صفراوی مفید است.
• سبزیجات برگ ‌دار: سبزیجاتی مانند اسفناج و کاهو که طبع سرد دارند، می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود عملکرد غده تیروئید و کم ‌کاری کمک کنند.

۲٫ تغذیه مناسب برای درمان کم‌ کاری تیروئید در مزاج دموی 

افرادی که مزاج دموی دارند، طبعی گرم و مرطوب دارند. این افراد ممکن است در صورتی که به کم ‌کاری تیروئید دچار شوند، دچار اضافه وزن و مشکلات گوارشی شوند. برای این افراد، تغذیه باید سبک و خشک باشد تا از تجمع رطوبت اضافی در بدن جلوگیری شود.

 توصیه‌های تغذیه‌ای برای درمان کم‌ کاری تیروئید در مزاج دموی:

• غذاهای خشک و سبک: برنج قهوه‌ای، نان سبوس‌دار و سبزیجات پخته می‌توانند به کاهش رطوبت بدن کمک کنند. این مواد غذایی برای افراد با مزاج دموی و مبتلا به کم‌ کاری تیروئید مفید هستند.
• غذاهای کم چرب: کاهش مصرف غذاهای چرب و استفاده از روغن‌های سالم مانند روغن زیتون می‌تواند به کاهش چربی‌های اضافی بدن کمک کند که یکی از علائم کم‌ کاری تیروئید است.

۳٫ تغذیه مناسب برای درمان کم‌ کاری تیروئید در مزاج بلغم 

افرادی که مزاج بلغم دارند، طبعی سرد و مرطوب دارند و ممکن است به کم‌ کاری تیروئید مبتلا شوند. برای این افراد، تغذیه باید به سمت غذاهای گرم و خشک تغییر کند تا حرارت بدن افزایش یابد و بهبود عملکرد تیروئید امکان‌پذیر شود.

 توصیه ‌های تغذیه‌ای برای درمان کم ‌کاری تیروئید در مزاج بلغم:

• غذاهای گرم و تند: مصرف مواد غذایی که طبع گرم دارند، مانند زنجبیل، فلفل سیاه و دارچین، می‌تواند به افزایش متابولیسم و بهبود عملکرد غده تیروئید بخصوص کم کاری تیروئید کمک کند.
• پروتئین‌های سبک: مصرف پروتئین‌های کم چرب مانند ماهی و گوشت مرغ می‌تواند به تقویت بدن و جلوگیری از علائم کم‌ کاری تیروئید کمک کند.
• میوه‌های خشک: خرما و انجیر خشک که دارای طبع گرم و مرطوب هستند، می‌توانند به بهبود عملکرد تیروئید و کاهش علائم کم‌ کاری تیروئید کمک کنند.

این تغییرات در رژیم غذایی می‌تواند باعث بهبود وضعیت افراد مبتلا به کم ‌کاری تیروئید با مزاج بلغم شود و به تنظیم دمای بدن کمک کند.

 4. تغذیه مناسب برای درمان کم ‌کاری تیروئید در مزاج سوداوی: 

افرادی که مزاج سوداوی دارند، طبعی سرد و خشک دارند. این افراد ممکن است دچار مشکلاتی مانند خشکی پوست و اختلالات گوارشی شوند. در صورتی که این افراد به کم‌ کاری تیروئید مبتلا شوند، باید از غذاهایی که طبع گرم دارند استفاده کنند تا علائم بیماری کاهش یابد.

 توصیه‌های تغذیه‌ای برای درمان کم‌ کاری تیروئید در مزاج سوداوی:

• غذاهای گرم و مرطوب: استفاده از شیر گرم، کره و عسل می‌تواند به حفظ رطوبت در بدن کمک کند و از علائم کم‌  کاری بکاهد.
• غذاهای چرب سالم: استفاده از روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون و مصرف آووکادو می‌تواند به تقویت غده تیروئید ‌ کمک کند.
• سبزیجات گرم: سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم و نخود فرنگی که خاصیت گرمی دارند، برای افراد سوداوی و مبتلا به کم ‌کاری مفید هستند.